Rondleiding bij het Smalspoor Museum in Erica

Zaterdag 26 oktober kregen we op uitnodiging van het Industrieel Smalspoor Museum in Erica een rondleiding door het museum en de locomotieven loods.

Deze uitnodiging kregen we omdat een aantal leden van onze vereniging onder aanvoering van John de scenery van een van hun modelbanen naar volle tevredenheid gerenoveerd hadden.

foto: HM
En inderdaad zag het er weer goed uit en gaf het een duidelijk beeld van de turfwinning in een passende omgeving weer.
We werden ontvangen met koffie en hun voorzitter sprak hun waardering voor het verrichtte werk uit en leidde ons daarna rond in het museum en de werkplaats.
Het Smalspoor Museum is nu 40 jaar oud en heeft ca.80 vrijwilligers die het geheel draaiende houden, waarbij gelukkig veel jongeren.
Hun beleid is er nu op gericht om de collectie zo volledig mogelijk te krijgen en deze zoveel mogelijk overdekt te bewaren.
Werd in de beginjaren gesproken over hun verzameling, nu wordt kritisch gekeken of een aangeboden object in de collectie past of nog ontbreekt.

foto: HM

Nu de ontginning van het veen net over de grens in Duitsland gestaakt wordt ivm milieueisen (veen heeft een hoog CO2 gehalte) komt er veel materiaal vrij, maar daar moet wel wat tegenover staan.

foto: FG

Het museum ligt in het zg. Amsterdamsche Veld een hoogveen gebied vanaf Erica dat zich nu nog uitstrekt tot aan de Duitse grens. “Amsterdamsche Veld” omdat het initiatief tot de ontginning werd genomen door een aantal Amsterdammers. In 1900 nam de Griendtsveen Mij. het over, een naam die je veel tegenkomt in Zuid-Oost Drenthe.
Het museum geeft een goed overzicht van de ontginning van het hoogveen en het daarbij gebruikte smalspoor en machines.
Het in het veen gebruikte smalspoor werd veel vaker gebruikt, zoals b.v. in de bouw, industrie, tuinderij en bij defensie. Van het laatste had men een leuk voorbeeld staan een rijdende schietschijf achter een smalspoorlocje, dat uiteraard niet bemand werd want de rekruten knalde er ook wel naast getuige de kogelgaten in het karretje.

Veldspoor is over het algemeen smaller dan normaalspoor van 1435 mm, er zijn verschillende spoorbreedtes gebruikt, daarnaast is het veel lichter als het normale spoor en eenvoudig aan te leggen. De locomotieven en de wagens zijn ook kleiner en lichter, daarom wordt aan de onderbouw weinig eisen gesteld.

 

 

 

 

 

 

 

 

foto’s: FG

Hoe dat uitpakt in het veen merk je als je een ritje maakt met één van hun treintjes! Wissels worden voorzichtig bereden, een ontsporing wordt eenvoudig met een hefboom en spierkracht verholpen.

foto: HM
In hun werkplaats worden de locomotieven en karren onderhouden en wordt er gewerkt aan een rijtuig voor de rondritten met bezoekers.

foto: FG

Na de rondleiding door het museum en de werkplaats was het weer tijd voor koffie en een plak cake en nam een technische vrijwilliger ons mee naar de locomotievenloods, waar naast een aantal bedrijfsvaardige locomotieven er veel meer in roestige staat bevonden. Ze hebben een werkvoorraad voor wel 100 jaar!

Voor ons werd een “Jung” aangeslingerd en op een laag toerental gezet, je kon de uitlaatslagen duidelijk horen.
Ondertussen konden we ook zien hoe hun rolbrug met spierkracht verplaatst werd om een locomotief op het veldspoor te krijgen. De ene kant wat makkelijker dan de andere want horizontaal lag het niet.

Het was een geslaagde en leerzame rondleiding, waarvoor onze hartelijke dank.
Meer weten over dit museum ? Kijk op http://www.smalspoorcentrum.nl

foto: FG

 

Tekst: Habbo Meester
Foto’s: Frank Groenendaal (FG) en Habbo Meester (HM)